تعزیه در تفکر عمومی مختص به مجالس عاشوراست در حالیکه نزدیک به 500 مجلس تعزیه برای موضوعات و اشخاص مختلف داریم که از آن به شکل لازم بهره برده نمی‌شود. در این میان مجالس بسیاری زیادی در تعزیه مختص حضرت فاطمه(س) است که آنگونه که باید برای عموم اجرا نمی‌شود در حالی که می‌تواند رسانه‌ای مناسب برای الگوسازی در سبک زندگی باشد.
پیرامون این موضوع با محسن هاشمی تعزیه‌خوان گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه با آن همراه می‌شویم.
در تعزیه عموم مجالسی که اجرا می‌شود عاشورایی است درحالیکه ما تعزیه‌های بسیاریی داریم که اجرای آن برای مردم تازگی دارد. برای نمونه در ایام فاطمیه می‌توان تعزیه‌هایی که پیرامون حضرت فاطمه(س) است را اجرا کرد. پیرامون این موضوع توضیح دهید.
در تعزیه مجالس مختلفی وجود دارد که محور آنها حضرت زهرا(س) است اما متاسفانه چون در این زمینه اطلاع‌رسانی لازم نشده، بسیاری از آن بی‌اطلاع هستند. برای رفع این نقص پیشنهادم این است که رادیو و تلویزیون به این حوزه توجه بیشتری کند. این توجه نیز باید شکلی مداوم و برنامه‌ریزی شده داشته باشد یعنی تعزیه در کنداکتور پخش جای گیرد. راهکار دیگری که به نظرم می‌رسد این است برای تعزیه یک مکان مشخص درنظر گرفته شود تا در طول سال شاهد برگزاری تعزیه باشیم البته چند تکیه وجود دارد که در ظاهر برای تعزیه است اما تنها در ایام محرم شاهد برگزاری تعزیه در آنها هستیم یا اینکه کاربری آنها تغییر کرده است.
در تعزیه وقتی محور حضرت زهرا(س) است چه محورهایی از زندگی ایشان برای تعزیه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟
چند مجلس درباره حضرت فاطمه(س) وجود دارد. یکی از مجلس‌ها به شهادت ایشان اختصاص دارد اما مجالس دیگری چون ازدواج حضرت زهرا(س)، تولد امام حسین(ع)، آبکشی حسنین و وفات پیامبر(ص) هم وجود دارد که محور در آنها حضرت زهرا(س) است. وقتی به حضرت زهرا(س) در تعزیه پرداخته می‌شود وجوه مختلف زندگی ایشان مورد توجه قرار می‌گیرد. برای نمونه در مجلس شهادت حضرت فاطمه(س) بحث گلایه از مردم به خاطر عدم حمایت از حضرت علی(ع) مطرح می‌شود و در تعزیه‌های دیگر آموزهای چون ایثار، مادرانگی و سبک زندگی ایشان مورد نظر است.
درباره ویژگی‌های که برشمردم ویژگی مادرانگی حضرت زهرا(س) بیش از دیگر قسمت‌ها پررنگ است و مردم نیز با آنها ارتباط بهتر و بیشتری برقرار می‌کنند البته حضور حضرت زهرا(س) به دیگر مجالسی که در ظاهر مرتبط با ایشان نیستند تعمیم پیدا می‌کند. برای نمونه در مجلس شهادت امام حسین(س) شاهد حضور وی هستیم.
به عنوان هنرمندی که تعزیه هم کار می‌کند،بفرمایید در هنر نمایش تا چه حد به حضرت زهرا(س) توجه شده است؟
دیگر گونه‌های نمایشی در پرداختن به حضرت زهرا(س) نتوانسته‌اند موفقیتی داشته باشند زیرا در نمایش یا فیلم نمی‌توان تصویرسازی از حضرت زهرا(س) داشت. اما در تعزیه چنین نیست و ما شخصیت‌های ائمه را در کارهایمان مد نظر قرار می‌دهیم برای همین هم مخاطب با آن ارتباط برقرار کرده و تحت تاثیر آن قرار می‌گیرد.
ریشه تعزیه از هنر نمایش نیز در کشور ما بیشتر است. چگونه می‌توان نسل جوان را به سمت این هنر آیینی سوق داد؟
جالب است بدانید تا سی یا چهل سال پیش در کشورمان در برخی نقاط تعزیه زنانه وجود داشت. یعنی خانم‌ها برای زنان اجرای تعزیه می‌کردند. در ضمن برنامه‌ای (مجلس واقعه) که امسال تلویزیون پخش کرد و در آن شاهد استعدادیابی تعزیه بودیم موج خوبی در جامعه ایجاد کرد. استقبال از این برنامه نشان می‌دهد اگر از تعزیه به شکل مناسبی مورد توجه قرار گیرد جوانان نیز از آن استقبال خواهند کرد. توجه به تعزیه در رسانه ملی تنها به سود این هنر آیینی نیست بلکه تلویزیون نیز از آن بهره می‌برد زیرا رسانه ملی میلیاردها خرج می‌کند تا با ساخت سریال مخاطب جذب کند اما برنامه «مجلس واقعه» بدون هزینه‌های آنچنانی توانست تماشاگر میلیونی داشته باشد.
نظر شما